de Leugaard De Leumolen De historie van de van oorsprong middeleeuwse watermolen komt uitgebreid aan bod op een eigen website, www.leumolen.nl, maar de bijbehorende hoogstamfruitboomgaard, de houtwallen en de holle weg naar de molen maken ook onderdeel uit van de ‘sterlocatie Leumolen’. Hoogstamfruitboomgaard De Oude Grieken en Romeinen hadden tussen de 8e eeuw voor Chr. en de 5e eeuw na Chr. een florerende fruitteelt van appels. De Romeinen hebben waarschijnlijk rond het begin van de jaartelling het fruittelen in Nederland geïntroduceerd. Tegenover de Leumolen ligt mogelijk het restant van een hoogstamfruitboomgaard. In een dergelijke boomgaard staan fruitbomen op een hoge stam, er moet een ladder aan te pas te komen om het ooft te oogsten. Voor de Tweede Wereldoorlog waren dergelijke boomgaarden gewoon bij boerderijen en landgoederen. De boomgaard had een dubbelfunctie, het vee liep vrijelijk onder de bomen en kon door de hoogte niet (veel) van het fruit en loof eten, de weide onder de bomen werd zo nuttig gebruikt. Afvalfruit was veevoeder. Maar na de Tweede Wereldoorlog werd het hoogstamfruit verdrongen door fruit van laagstambomen. Deze bomen bieden een hogere opbrengst en het fruit is gemakkelijker te oogsten. De hoogstamfruitboomgaard met de houtsingels, hagen en moestuinen waren ooit beeldbepalende elementen van het vroegere boerenerf, maar zijn langzaam maar zeker uit het landschap verdwenen. In het kadaster van Nunhem staat in 1843 het perceel dat tegenover de molen ligt (kadastraal nummer A 112) ingedeeld in de categorie “tuin”, niet in de categorie “boomgaard”. Mogelijk bestond toen de dubbelfunctie niet uit boomgaard-weidegrond maar uit boomgaard-moestuin. De vraatlijn van de appelboom: de onderkant van de
kroon is door het vee afgegraasd
situatie in 2007 Herplanting In 1986 is de boomgaard bij de Leumolen herplant met verschillende appel-, kersen- en notenbomen. De aanplant is niet aangeslagen, twee appelbomen en een walnootboom resteren. Februari 2008 zijn opnieuw vijftien soorten fruitbomen geplant, de weide is opengesteld voor het publiek.
mei
2015
Illustraties:
Vincent van Gogh (1853-1890) Holle weg en houtsingel Vlakbij de molen is de aanlooproute vanuit Nunhem op het helling-gedeelte een holle weg. Door eeuwenlange aanvoer van graan en zaden en afvoer van meel en olie is de weg diep uitgesleten. Op de grens van de boomgaard en een weide ligt een houtwal. De nu uitgegroeide bomenrij op de aarden wal diende als vee-afscheiding en houtleverancier voor kachel en oven. Een voormalige houtwal is te herkennen aan de vele vertakkingen van de stammen op lage hoogte.
|